Version 2.0 онцлох шинэчлэлтүүдийг танилцуулж байна. 

2021 онд бид “Зээлийн мэдээллийн тухай хууль”-ийн дагуу Монгол Улсад зээлийн мэдээллийн үйлчилгээ үзүүлэх анхны хувийн хэвшлийн байгууллага болсон. Энэ бол төрийн чиг үүргийн нэг хэсгийг хувийн хэвшилд итгэж даатгасан, санхүүгийн ил тод, хүртээмжтэй, шинэ үеийн үйлчилгээний эхлэл юм. 

Тэр цагаас хойш 5 жилийн турш тасралтгүй бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ сайжруулсаар ирсэн. Бидний алсын хараа бол иргэдэд зээлийн оноог шударга, хүртээмжтэй, ойлгомжтой болгох замаар зээлийн эрүүл орчныг бүрдүүлэх явдал юм. 

Тиймээс бид BurenScore аппликейшнээ бүрэн шинэчиллээ. 

“Бүрэн Оноо” - Өөрийгөө бүрэн төлөөлүүл 

“Дансны хуулга” – Орлогоо баталгаажуулах ухаалаг арга 

Орлогоо нотлоход бичиг цаасны дарамттай тулгарч байна уу? Одоо үгүй! 

BurenScore-ийн “Дансны хуулга” тайлан нь таны орлого, зарлага, сарын дундаж, зээлд ашиглах боломжтой дүн зэргийг нэг дор нэгтгэн харуулах болно. Энгийн иргэн, бизнес эрхлэгч, эсвэл зээлийн эдийн засагч хэн бүхэнд зориулсан санхүүгийн дүн шинжилгээний туслах юм. 

“Автомашины үнэлгээ” – Машиныхаа бодит үнийг мэд 

 

Автомашин зарах, худалдан авах, зээлд барьцаалах эсвэл даатгуулах гэж байна уу?
“Энэ машины бодит үнэ хэд бол?” гэж бодож байна уу? BurenScore танд албан ёсны, найдвартай хариулт өгнө. 

Манай “Автомашины үнэлгээ” үйлчилгээ нь тухайн автомашины марк, модель, үйлдвэрлэсэн он, ашиглалтын түвшин зэрэг үзүүлэлтэд үндэслэн зах зээлийн дундаж болон бодит үнэлгээг гаргадаг. 

Шинэ UX/UI - Хэрэглэгчийн туршлагыг илүү хөнгөвчиллөө  

BurenScore аппликейшн илүү хялбар, цэгцтэй, ойлгомжтой болсон.
Бид хэрэглэгчийн алхам бүрийг хялбарчилж, “хялбар туршлага” бий болгохын тулд UX/UI дизайндаа бүрэн шинэчлэл хийлээ. 

Яг одоо App Store болон Google Play-ээс шинэ хувилбараа татаад аваарай. 

Зээлийн мэдээллийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт орж буйг дуулсан уу? Ингэснээр таны мөнгө, тэр тусам зээлтэй харьцах чадварыг харуулдаг 3 оронтой тоо буюу зээлийн онооны хэрэглээ бүрэн утгаар хэрэглээнд нэвтэрч эхэлж байна. Юу гэсэн үг вэ?

Баяртай зээлийн эдийн засагчдаа, сайн уу Бүрэн Оноо?

Шинэ хуулиар банк, ББСБ зэрэг бүхий л санхүүгийн байгууллагууд зээлийн онооны системийг албан ёсоор ашиглаж эхэлнэ. Ингэснээр зээлийн эдийн засагч танд зээл өгч болох эсэхийг хувийн мэдрэмжээр шийддэг байсан үе ард хоцорч, зөвхөн таны зээлийн оноонд үндэслэн шийдвэр гаргадаг болох юм. Үр дүнд нь:

Нэгэнт онооны систем нэвтэрч буй учир эхнээсээ л зээлийн оноо хэрхэн ажилладгийг бүрэн ойлгож, өөрийн оноогоо өндөр түвшинд байлгах нь зүйтэй болов уу.

Зээлийн оноонд нөлөөлдөг үндсэн хүчин зүйлс:

Бидэнд тэр бүр орлогоо нэмэгдүүлэх боломж хомс. Цалингийн орлоготой бол тэр болгон хүслээр болохгүй. Тэгэхээр дээрх зүйлсээс таны хянаж чадах нь өр орлогын харьцаа болон зээлийн ангилал юм. Өр орлогын харьцаа бол ойлгомжтой байх гэж бодоод зээлийн ангиллыг бага зэрэг доорх хүснэгтээр тайлбарлая.

Ийнхүү зээлийн төлөлтөө хоцроох нь таны зээлийн оноог бууруулахаас гадна нэмэгдүүлсэн хүү төлдөг гэдгийг мартаж болохгүй. Нүдэнд харагдах үргүй зардлаас гадна зээлийн оноо муудаж, зээлийн хүү өсөх гэдэг бас нэг зардал нэмэгдэнэ. Ер нь л хүсэх зүйл биш шүү.

Эцэст нь дараах зүйлсийг санаж явбал зээлийн оноо тань баяртай байх болно

Өндөр зээлийн оноотой байхыг хүсвэл дараах 3 үйлдлийг хэзээ ч гаргаж болохгүй. Хэт их зээл авах, эсвэл ерөөсөө зээл авахгүй байх, зээлээ хоцроож төлөх. Хэтэрхий ойлгомжтой байна уу? Гэтэл та өөрөө ч мэдэхгүй эдгээр алдааг гаргасан байдаг бол яах вэ?

Хэт их зээл авна гэж юуг хэлэх вэ?

Хамгийн чухал нь таны сарын зээлийн төлөлт сарын орлогын 40%-иас хэтэрч болохгүй. Энэхүү шаардлагыг биелүүлсэн ч хэт олон жижиг зээл авах нь оноонд нөлөөлдөг. Их гэдэг нь олон гэдэг утгыг агуулах боломжтой юм. Мөн та ямар нэгэн зээлийн хамтран зээлдэгчээр орсон юм биш биз? Хэрэв тийм бол таныг их зээлтэй гэж үзэх нөхцөл бүрдэх боломжтой юм. Тэгэхээр ганцхан өр орлогын харьцааг 40%-иас хэтрүүлэхгүй байх нь хангалттай биш билээ.

Зээл авч үзээгүй бол…

Зарим зээлийн онооны систем зээл авч үзээгүй хүнд оноог нь тооцоолж гаргаж чаддаггүй гээд л бод. Тэгэхээр зээл авч байсан туршлага зээлийн оноонд хэр жинтэй нөлөөлдгийг ойлгох болов уу. Зээл авна гэдэг нь зээлийн мөн чанар, утга учрыг ойлгож буйг илэрхийлж буй хэрэг. За тэгээд зээлийг зөв хэмжээгээр авч, тогтмол төлөлтөө цагт төлөөд, хугацаанд хааж чадаж буйгаа харуулчих юм бол оноо дээшээ пуужиндах нь гарцаагүй юм.

Зээлээ хоцроож төлөх…

Таны нэг удаагийн буруу үйлдэл зээлийн оноонд тань 6 жил нөлөө үзүүлэх хүчтэй байдаг гэдгийг мэдэх үү? Түүнчлэн зээлийн төлөлтийг 2 долоо хоногоос дээш хэтрүүлж эхэлбэл таны оноо буурч, зээл олгогч байгууллагууд танд итгэл алдаж эхлэхээс гадна зарим зээлийн хувьд нэмэлт хүү төлөх тохиолдолд ч үүсдэг. Оноо буурна гэдэг нь шинэ авахад зээлийн хүүг өндөр болгохоос гадна одоо төлөх хүү нэмэгдэх гэх мэтээр үргүй зардлыг ар араасаа авчирна. Хар дарсан зүүд л гэсэн үг.

Хэрэв та дээрх алдааг гаргачихсан байна гээд амаа бариад сууж байгаа бол авч болох ойрын болон холын арга чаргаас хуваалцъя.

Ийнхүү зээлийн оноогоо өсгөж чадвал та бага хүүтэй зээл, өндөр дүнтэй зээл авах боломж бүрдэхээс гадна хариуцлагатай, итгэл даах нэгэн хэмээх нэр хүндийг авах эрин үе эхэлж буй билээ. Зарим улсад ажил ороход хүртэл зээлийн оноог нь хардаг гээд бод. Манайд ч ийм болохыг үгүйсгэхгүй.

Бүрэн оноо гэж яг юу юм бэ?

Хөгжингүй улсуудад сайн зээлийн оноотой хэрэглэгчид муу зээлийн оноотой хэрэглэгчдээс дунджаар 2-5% бага хүүтэй зээл авдаг байна. Харин Монголд зээлийн онооны систем нэвтэрч эхлээд жил орчим болжээ. Тэгвэл ер нь зээлийн оноо гэж яг юу юм бэ? Яагаад бид зээлийн оноогоо мэдэх ёстой вэ?

Монголчуудын бүтээсэн “Бүрэн Оноо” гэж юу вэ?

Зээлийн оноог маш энгийнээр тодорхойлбол таны санхүүгийн чадамжийг эхнэр, нөхрөөс тань илүү мэддэг, нарийн тооцоолдог хиймэл оюун ухаан дээр суурилсан систем юм. Дэлгэрүүлэн Бүрэн Онооны систем дээр жишээ авч тайлбарлавал.

Бүрэн Оноо нь таны орлого, зээлийн түүх, гэрийн хаяг, төлбөрийн сахилга бат зэрэг олон талын мэдээллийг ашиглан таны санхүүгийн хариуцлагыг 300-999 хүртэлх оноогоор үнэлэх юм. Тодруулбал,

Яагаад “Бүрэн Оноо” хэрэгтэй вэ?

Бүрэн Оноо - Хурд 

Бүрэн Оноо гарахаас өмнө зээл авах гэж И-Монголиа систем дээрх өөрийн талаарх далан булчирхайгаа тоочно. Зээлийн эдийн засагчид тал засна. Хувцаслалтдаа анхаарна. За бараг л ном уншуулах нь холгүй байсан гэхэд хилсдэхгүй биз. Харин одоо бол зөвхөн Бүрэн Оноо байхад л таныг ямар төрлийн зээлдэгч болохыг хэлэх боломжтой болсон.

Бүрэн Оноо - Зөвлөгч 

Нөгөө талдаа сүүлийн үед зээл авахад хэдхэн секунд шаардагдах болсноор онлайнаар худалдан авалт хийхээс ч хялбархан болжээ. Дээр нь хэдэн ч зээлийн апп байгаа юм. Нэг л мэдэхэд 4-5 зээлийн апп-ын хэрэглэгч болоод энэ тэнд баахан зээлтэй болчихсон байдаг. Ингэж явсаар жижиг дүнтэй зээлээ төлөхөө мартаж зээлийн оноогоо муутгах явдал тоймгүй болжээ.

Гэтэл энэ үйлдэл биднийг урт хугацаатай, бага хүүтэй, ирээдүйн хөрөнгө болон орлогын эх үүсвэрийг бий болгож өгдөг ипотек, бизнесийн зээл авахад саад хийдэг гэдгийг анзаарахгүй яваад байх вий. Энэ мэт буруу үйлдэл хийж буйг тань Бүрэн Оноо танд сануулаад өгнө.

Бүрэн Оноо - Шүүгч 

Түүнчлэн асар олон зээлийн бүтээгдэхүүн бий болсон өнөө цаг үед зөвхөн НДШ төлөлтийн мэдээлэл дээр үндэслэх нь хангалтгүй байгаа. Учир нь:

Зээл олгогч байгууллагын зүгээс НДШ төлдөггүй ч гэсэн бусад төрлийн тогтмол орлоготой хүмүүст зээл олгомоор байна. Гэхдээ чанаргүй зээлийн хэмжээгээ өсгөмөөргүй байна.

Зээл хүсэгч иргэдийн зүгээс зээлийг зээлээр төлдгөө болимоор байна. Зээлээс зээлийн хооронд бус урд хугацааны үр өгөөжтэй зүйлд мөнгөө зарцуулмаар байна.

Дээрх нөхцөл байдлыг тэнцвэржүүлэх зорилготойгоор зээлийн онооны систем гарч ирсэн билээ. Цаашид хэрэглэгчдийн тоо, тэдгээрийн мэдээлэл өсөх тусам энэхүү систем улам төгөлдөршиж явах тул санхүүгийн байгууллагууд болон хувь хүмүүст үзүүлэх ашиг тус нь нэмэгдэх нь гарцаагүй.

Бусад онооны системээс ямар ялгаатай вэ?

Одоогоор Монголбанкны тусгай зөвшөөрөлтэй үйл ажиллагаа явуулж буй кредит онооны 2 байгууллага байдаг ба түүний нэг нь Бүрэн Скор компанийн Бүрэн Оноо юм. Бүрэн Онооны хувьд зээлийн түүхгүй байсан ч таны оноог бодож өгдөг гэдгээрээ бусад онооны системээс ялгаатай юм.

Зээлийн түүхгүй хүмүүсийн дундаж оноо 511 орчим байх ба таны орлого тогтмол, мөн зээлийн эргэн төлөлт хугацаа хэтрэхгүй байхад богино хугацаанд өсөх боломжтой юм. Ийнхүү Бүрэн Оноо бий болсноор таныг хариуцлагатай нэгэн гэдгийг зээл олгогч байгууллагуудад батлах шаардлагагүй болохоос гадна, та өөрөө өөртөө хувийн зорилго зорилтыг тавьж, чамбай зээлдэгч болох боломжтой.

Бүрэн оноог өсгөх Шифи

Эцэст нь хэлэхэд Бүрэн Оноогоор дамжуулан санхүүгийн сахилга баттай иргэн болоход та дараах алхмуудыг хэрэгжүүлэхэд болох билээ.

Яг одоо өөрийн Бүрэн Оноогоо шалгаарай! Санхүүгийн зөв зуршлаа эхнээс нь зөв төлөвлөж, ирээдүйдээ боломж нээцгээе.

“Бүрэн скор ЗМС” ХХК нь Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн хараат бус гишүүний сонгон шалгаруулалтыг зарлаж байна. Та манай удирдлагын багт нэгдэхийг хүсэж байвал 2024 оны 11 сарын 30-ны өдрийн дотор яагаад манай байгуулагад ажиллах хүсэлтэй байгаа тухай захидлаа board@burenscore.mn, erdenesanaa@burenscore.mn хаяг руу цахим шуудангаар дараах шаардлагуудыг хангасан анкет, бичиг баримтуудын хамт ирүүлнэ үү.

Компанийн тухай

“Бүрэн скор ЗМС” компани нь Монголын анхны Зээлийн мэдээллийн үйлчилгээ үзүүлэх тусгай зөвшөөрлийг 2021 оны 10-р сард Монголбанкнаас хүлээн авсан билээ. Бид бүх арилжааны банкнууд, ББСБ, харилцаа холбооны гээд 400 орчим харилцагч байгууллагуудад, мөн бүх иргэдэд зээлийн мэдээллийн үйлчилгээг улс орон даяар амжилттай үзүүлж байна.

Зээлийн мэдээллийн үйлчилгээ үзүүлэх этгээдийн ТУЗ-ийн хараат бус гишүүн нь дараах шалгуурыг хангах

Мөн Компанийн тухай хуульд заасны дагуу төлөөлөн удирдах зөвлөлийн хараат бус гишүүн дараах шалгуурыг хангах

Хууль болон компанийн дүрмээр тогтоосон бусад шаардлага.

Энд дарж анкет татаж авна уу.

Монголын санхүүгийн салбарын хөгжилд шинэ хуудас нээсэн үйл явдал өнөөдөр тохиож байна. Монгол хүн бүр өөрийн гэсэн Зээлжих зэрэглэлийн оноо буюу БүрэнОНОО-той боллоо. Энэхүү үйлчилгээг Монголбанкны тусгай зөвшөөрөлтэйгөөр Зээлийн мэдээллийн сангийн үйлчилгээ үзүүлдэг Монголын анхны компани “Бүрэн скор ЗМС” ХХК зах зээлд нэвтрүүлж байгаа юм.

Энэхүү шинэ үйлчилгээний тусламжтайгаар та бид санхүүгийн дархлаагаа хэмжиж, ирээдүйн санхүүгийн шийдвэрүүдээ ухаалгаар гаргах боломж бүрдэж буй.

Хар жагсаалтаас Оноо руу: Шинэ эрин үеийн өөрчлөлт

Гар утасны лизинг, цалин эсвэл ипотекийн зээл гэхчлэн банкнаас ямар нэгэн зээл авах хүсэлт гаргах үед хамгийн эхэнд танаас Зээлийн мэдээллийн сангаас лавлагаа авахыг шаарддаг.

Энэхүү сангийн нэг онцлог нь хэрвээ та зээл, лизинг эсвэл утасныхаа төлбөрийг төлөлгүй хугацаа хэтрүүлсэн бол автоматаар бидний хэлж заншсанаар “Хар жагсаалт”-д ордог. Нэгэнт уг жагсаалтад орсон бол 6 жилийн дараа л энэхүү бүртгэл тань устах боломжтой байдаг ба энэ хугацаанд дахин зээлд хамрагдахад хүндрэлтэй болдог билээ.
Энэ тогтолцооны улмаас санхүүгийн хариуцлагатай хүмүүс ч ганц удаагийн алдаанаас болж ирээдүйн боломжуудаа алдах эрсдэлд ордог нь нууц биш.

Тэгвэл зээл чанаргүй болбол яадаг вэ?

Зээл чанаргүй болсноор банк алдагдлаа нөхөхийн тулд зээлийн хүүгээ нэмж, зээл олгох бодлогоо улам чангатгана. Үүний үр дүнд сайн зээлдэгчид хохирдог.

Харин жагсаалтын биш онооны системд шилжсэнээр, нэг талаас өнгөрсөн түүхээ устгах боломжгүй болох хэдий ч, нөгөөтэйгүүр ганц удаагийн алдаанаас болж 6 жилээр боломжоо алдах эрсдэл байхгүй болж, санаатай зээл чанаргүйдүүлдэг хүмүүс муу зан төлөвөө дахин дахин давтах боломжгүй болох зэрэг давуу талтай.

Өөрөөр хэлбэл, БүрэнОНОО санхүүдээ хариуцлагатай ханддаг хүмүүст ирээдүйн олон боломжуудыг нээж, эерэг зан төлөвийнхөө үр ашгийг хүртэх боломжийг олгож байгаа юм. Мөн сайн оноотой хүмүүс ирээдүйд илүү таатай нөхцөлөөр зээл авах, орон сууц, автомашины зээлд хялбар хамрагдах, лизингээр бараа бүтээгдэхүүнийг чирэгдэлгүй авах зэрэг олон давуу талууд бий болох боломжтой.

Тэгвэл Бүрэн Оноо гэж яг юу болох хэрхэн хэмжих талаар мэдээлэл өгвөл

БүрэнОНОО буюу Зээлжих зэрэглэлийн оноо нь таны зээл болон төлбөр тооцоо, орлого, хувь хүний түүхэн мэдээлэл дээр үндэслэн санхүүгийн зан төлөвийг БҮРЭН илэрхийлэх хэрэгсэл юм.

Жишээ нь, таны бие эрүүл эсэхийг шинжлэхийн тулд цусны шинжилгээ авч, цусан дахь эсүүд өсөж, буурсан эсэхийг шалган, эрүүл мэндийн эрсдэл байна уу үгүй юу гэдгийг тодорхойлдог.

Үүнтэй адил БүрэнОНОО нь таны санхүүгийн эрүүл мэндийг үнэлэх нэг төрлийн “цусны шинжилгээ” юм. Энэхүү оноо нь таны зээл, өр төлбөрөө цаг тухайд нь төлөх магадлалыг урьдчилан таамаглан, хэр эрсдэлтэй зээлдэгч болохыг тодорхойлдог.

БүрэнОНОО нь 300-999 хооронд хэмжигдэх бөгөөд өндөр оноо нь илүү найдвартай, санхүүгийн сахилга бат сайтайн илэрхийлэл болдог. Уг оноог хиймэл оюуны дэвшилтэт аргыг ашиглан тооцоолдог ба таны орлого, төлбөрийн түүх, өрийн хэмжээ, зээлийн түүхийн хугацаа, шинэ зээл, зээлийн төрлүүд гэх мэт 40 орчим үзүүлэлтэд үндэслэдэг.

Бидний ирээдүйн загвар буюу хөгжингүй орнуудын туршлага

Хөгжингүй орнуудад зээлжих зэрэглэлийн оноо нь санхүүгийн системийн салшгүй хэсэг байдаг. Эдгээр оноо нь зээлийн түүх, орлогын тайлан, татварын мэдээлэл, тэр бүү хэл зан төлөв болон гэмт хэргийн түүх зэрэг олон төрлийн мэдээлэл дээр суурилж гардаг бөгөөд тухайн хүний санхүүгийн бүрэн зураглалыг харуулж чаддаг онцлогтой.

Жишээ нь, та АНУ-д амьдардаг байсан бол зээлжих зэрэглэлийн оноо зөвхөн зээл авах төдийгүй, түрээсийн байр олох, ажилд орох, даатгалын хураамж тогтооход хүртэл чухал нөлөөтэй. Өндөр зээлийн оноотой хүмүүс эдгээр бүх талбарт илүү таатай нөхцөлийг авч чаддаг.

“Бүрэн скор” компанийн хувьд хөгжингүй орнуудын жишгээр оноогоо тасралтгүй хөгжүүлж, дан ганц зээлийн мэдээлэл бус, хувь хүний зарцуулалтын хэв маяг, хуримтлалын дадал, хэрэглээ, төлбөр тооцоо зэрэг санхүүгийн зан төлөвийн олон үзүүлэлтүүдийг тооцоололдоо нэвтрүүлэхээр ажиллаж байна. Ингэснээр, БүрэнОНОО илүү бодитой, нарийвчилсан мэдээлэл олгодог болох юм.

Мэдээллийн аюулгүй байдал

Хувь хүний санхүүгийн мэдээлэлтэй шууд харьцдаг учраас мэдээллийн аюулгүй байдлыг чанд хадгалах нь “Бүрэн скор” компанийн тэргүүний зорилтын нэг болдог. Иймээс мэдээллийн нууцлал, аюулгүй байдлын өндөр стандартыг мөрдөх, Монголбанк, Санхүүгийн Зохицуулах Хорооны дүрэм, журам, эрх зүйн нийцлийг хангахад онцгой анхаардаг. Энэ хүрээнд 2021 оноос эхлэн жил бүр мэдээллийн технологийн засаглалын COBIT 5.0 тогтолцоонд суурилсан мэдээллийн технологийн аудит хийлгэж, үйл ажиллагаандаа мэдээллийн аюулгүй байдлын олон улсын стандарт ISO/IEC 27001:2013-г нэвтрүүлэн ажиллаж байна.

Таны Бүрэн Оноо хэд вэ?

БүрэнОНОО нээлтээ хийсэнтэй холбоотойгоор та бүхэнд оноогоо нэг удаа ҮНЭГҮЙ шалгах боломжийг олгож байна. Та мобайл аппликэйшн эсвэл вэбсайтаар оноогоо шалгах боломжтой. Хугацаа хязгаарлагдмал учраас яараарай!

БүрэнОНОО – Зүгээр нэг тоо биш. Таны БОЛОМЖ, ӨСӨЛТ бас ИРЭЭДҮЙ.

“Бүрэн скор ЗМС” ХХК нь АНД Глобал группийн охин компани болох AND Solutions Pte. Ltd., компанийн хиймэл оюун ухаан, зээлийн оноог тооцоолох шийдлийг ашиглан Монгол Улсад анхны нээлттэй, зээл олгогч байгууллагуудад зориулсан зээлжих зэрэглэлийн оноог зах зээлд нэвтрүүллээ.

“Бүрэн скор ЗМС” ХХК нь 2021 оны 10 сарын 7-ний өдөр Монголбанкнаас зээлийн мэдээллийн үйлчилгээ үзүүлэх тусгай зөвшөөрлийг авсан анхны эрх бүхий байгууллага юм. Тус байгууллага нь зээлийн мэдээллийн санг бүрдүүлж, зээлийн лавлагаа олгох, зээлдэгчийн зээлжих чадварт зэрэглэл тогтоох чиглэлээр Банк, банк бус санхүүгийн байгууллага, хадгаламж зээлийн хоршооны итгэлт түнш, зах зээлд тэргүүлэгч болсон байна.

Кредит скор буюу зээлжих зэрэглэлийн оноо гэж юу вэ?

Зээл олгох шийдвэр гаргахын тулд зээлдэгчийн өмнөх түүхэн мэдээлэлд үндэслэн зээлээ хугацаанд нь эргүүлж төлөх магадлалыг математик статистик ашиглаж тооцдог. Уг тооцооллыг орчин үед хиймэл оюун ухаан ашиглаж зээлдэгчийн эрсдэлийг тодорхойлох, зээл олголтын шийдвэрийг хялбар, хурдан болгож зээл олгогч байгууллагын үйл ажиллагааны зардал, зээлийн хүүг бууруулж байна. Монголд анх удаа хэрэглээний зээлийн шийдвэр гаргалтыг оновчлох Финтек скорыг “Бүрэн скор ЗМС” ХХК танилцуулж байна.

Монголын анхны зээлжих зэрэглэлийн оноо ФИНТЕК СКОР

Финтек скор нь Зээлийн мэдээллийн тухай болон Монгол улсын бусад холбогдох хуулиар зөвшөөрөгдсөн харилцагчийн мэдээлэлд үндэслэж хиймэл оюун ухааны модель ашиглан харилцагчийн зээлийн эрсдэлийг 300-999 оноогоор тодорхойлж гаргах юм. Уг оноо нь зээлийн чанаргүйдэх эрсдэлийг тодорхойлох бөгөөд оноо өндөр байх тусам эрсдэл бага гэж үзнэ.

Финтек скор нь зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэгч байгууллагуудад зориулсан бүтээгдэхүүн бөгөөд 5 сая төгрөг хүртэлх барьцаагүй зээлийн хүсэлтийг шийдвэрлэхэд хамгийн тохиромжтой. Финтек скорыг ашигласнаар тухайн харилцагчийн зээлийн оноонд үндэслэн зээлийн хугацаа, дүн болон зээлийн хүүгийн хэмжээг тодорхойлоход дэмжлэг үзүүлэх хялбар шийдлийг олгож буйгаараа давуу талтай.

Монгол улсад зээлжих зэрэглэлийн оноо нэвтэрснээр иргэдийн санхүүгийн хариуцлагатай байдлыг дэмжиж, санхүүгийн салбарын үр ашигтай болон хүртээмжтэй байдлыг нэмэгдүүлнэ. Нэг ёсондоо иргэн бүр зээлийн оноотой болсноор иргэдэд санхүүгийн сахилга батыг төлөвшүүлэх, хадгалах, мөнгөө зөв удирдахад эерэг, тогтвортой хандлагыг төлөвшүүлэх бодит арга зам болж өгнө.

Финтек скортой холбоотой дэлгэрэнгүй мэдээллийг авахыг хүсвэл дараах сувгуудаар хандана уу.

“Бүрэн Скор ЗМС” ХХК нь мэдээллийн аюулгүй байдлын удирдлагын тогтолцооны ISO27001:2013 стандартыг өдөр тутмын үйл ажиллагаандаа хэвшүүлэн ажилладаг бөгөөд үүнийг дэлхийн 55 оронд хүлээн зөвшөөрөгдсөн олон улсын байгууллага болох Энэтхэг улсын SIS Certifications Pvt. Ltd-ий төлөөлөгч Дижитал Информэйшн ХХК аудит хийж, баталгаажууллаа.

Гүйцэтгэх захирал Б.Жавхлан: “Манай компани мэдээллийн аюулгүй байдлын шаардлагыг хангаж ажилладгаа баталгаажуулж ISO 27001 сертификат авснаа та бүхэнд хуваалцахдаа таатай байна. Энэхүү сертификат нь бид харилцагчийнхаа хувийн нууц болон мэдээллийн аюулгүй байдлыг хангаж ажиллах үүрэг, хариуцлага, харилцагчдаа өгсөн амлалтын маань баталгаа юм.

Бид үйлчлүүлэгчдийнхээ мэдээллийн аюулгүй байдал үүнтэй холбоотой гарч болох эрсдэлийг маш нухацтай авч үздэг. Иймдээ ч ISO 27001 гэрчилгээ авсан нь мэдээллийн аюулгүй байдлын шилдэг туршлагыг хэрэгжүүлэхээр чин сэтгэлээсээ зорьж байгааг илтгэж буй чухал амжилт гэж үзэж байна.
Цаашид бид орчин үеийн технологид хөрөнгө оруулалт хийж, ажилчдадаа сургаж, кибер орчин дахь аюулгүй байдлын өндөр стандартыг хангаж, шинэ шилдэг бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг зах зээлд нийлүүлсээр байх болно.” гэв.

Бүрэн скор ЗМС ХХК нь 2021 оноос эхлэн жил бүр МТ-ийн засаглалын COBIT 5.0 тогтолцоонд суурилсан мэдээллийн технологийн аудит хийлгэж байна.

COBIT (Control Objective for information and Related Technologies) нь Мэдээллийн Систем Хяналт Үнэлгээний Нийгэмлэг (“ISACA Informataion Systems Audit and Control Association)-ээс гаргасан байгууллагын мэдээллийн технологийн засаглал болон менежментийн загвар тогтолцоо юм.

1995 онд батлагдсан Хувь хүний нууцын тухай хууль нь хувь хүн нууцаа өөрөө хамгаалах, хувийн мэдээллийг өөрөө нууц гэж тодорхойлох маш ерөнхий зохицуулалттай хууль тул хурдацтай хөгжиж буй технологийн эрин үед зайлшгүй шинэчлэн батлах шаардлага бий болсон.

Иймээс Монгол Улсын Их Хурлын 2020 оны 24 дүгээр тогтоолын хавсралтаар баталсан “Монгол Улсын Засгийн газрын 2020 – 2021 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр” – ийн “Засаглалын бодлого” –ийн 4.1.2-т “Хүний эрхийг дээдэлсэн, цахим засаглалыг дэмжсэн, технологийн аюулгүй, зохистой харилцааг зохицуулсан хууль, эрх зүйн орчинг бүрдүүлэх”, 4.1.6-д “Үндэсний ашиг сонирхлыг хамгаалсан төр, иргэн, хувийн хэвшлийн мэдээллийн бүрэн бүтэн, нууцлагдсан, хүртээмжтэй байдлыг хангасан мэдээллийн аюулгүй байдлын тогтолцоог бэхжүүлж, чадавхийг нэмэгдүүлнэ” гэж заасан. Энэхүү хөтөлбөрийн хүрээнд Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах тухай хуулийн төсөл батлагдсан бөгөөд иргэний санхүүгийн мэдээллийг хэрхэн зохицуулах нь үүнд багтаж байгаа юм. Уг хууль 2022 оны 5-р сарын 1-ээс хэрэгжиж эхэлнэ.

Хуулийн төсөл нь нийт 8 бүлэг, 29 зүйлтэй бөгөөд хуулийн зорилт нь хүний хувийн мэдээлэл цуглуулах, боловсруулах, ашиглах, аюулгүй байдлыг хангахтай холбоотой харилцааг зохицуулахад оршино. Онцлог зохицуулалтын хүрээнд:

  1. Хуулийн төсөлд нэр томьёоны тодорхойлолт оруулж, хүний хувийн мэдээлэл, хүний эмзэг мэдээлэл, биометрик, генетикийн, эрүүл мэндийн мэдээлэл зэрэгт юуг хамааруулах, эдгээр мэдээллийн эзэн хэн болох, мэдээллийг цуглуулах, боловсруулах, ашиглах ойлголтыг нарийвчлан бусад улс орны жишигт тулгуурлан нарийвчлан тодорхойлсон.
  2. Хуулийн үйлчлэх хүрээг тогтоохдоо хүний хувийн мэдээлэл цуглуулах, боловсруулах, ашиглах, аюулгүй байдлыг хангахтай холбоотой харилцааг зохицуулахаар тусгаж, хувь хүн өөрт болон өөрийн гэр бүлийн гишүүнд хамааралтай мэдээллийг цуглуулах, боловсруулах, ашиглах, хувь хүн өөрийн өмчилж, эзэмшиж, ашиглаж байгаа хөдлөх болон үл хөдлөх эд хөрөнгийг хамгаалах зорилгоор дүрс бичлэгийн төхөөрөмж байршуулах, хувь хүн өөрийн өмчилж, эзэмшиж, ашиглаж байгаа хөдлөх болон үл хөдлөх эд хөрөнгийг хамгаалах, мэдээллийн нууцлалыг хадгалах зорилгоор өөрийн биометрик мэдээллийг ашиглахтай холбоотой харилцаанд уг хууль үйлчлэхгүй байхаар тусгасан.
  3. Хүний хувийн мэдээлэл цуглуулахад мэдээллийн эзнээс зөвшөөрөл өгдөг байх, эсхүл хуульд заасан үндэслэлээр хүний хувийн мэдээлэл цуглуулах, боловсруулах, ашиглаж болох тохиолдлуудыг тогтоож өгсөн.
  4. Хувийн мэдээлэл цуглуулах, боловсруулах, ашиглахад мэдээллийн эзний эдэлж болох эрх, хүлээх үүргийг тогтоож, тухайн эрх нь зөрчигдсөн тохиолдолд эрхээ хамгаалуулах талаар оруулсан.
  5. Мэдээлэл хариуцагч буюу мэдээллийн эзний мэдээллийг цуглуулж, боловсруулж, ашиглаж байгаа этгээдийн мэдээллийн эзний өмнө хүлээх үүргийн талаар тусгасан. Мэдээлэл хариуцагч болон түүний үүргийг гэрээний үндсэн дээр шилжүүлж авч байгаа боловсруулагчийн хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах талаар аюулгүй байдлын арга хэмжээ авах, мэдээллийн эзэнд мэдээлэл цуглуулах, боловсруулах, ашиглахтай холбоотой мэдэгдэл, илэрсэн зөрчлийг мэдэгдэх талаар оруулсан.
  6. Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах эрх бүхий байгууллагыг тогтоож, энэ хуулийн хэрэгжилтийг хянаж ажиллах чиг үүргийг тодорхой болгосон.
  7. Дууны, дүрсний, дуу-дүрсний бичлэгийн төхөөрөмжийг байршуулах тохиолдол, дууны, дүрсний, дуу-дүрсний бичлэгийн системд тавигдах шаардлага, хориглох, хяналт тавих зохицуулалтыг тусгасан. Тухайлбал, ариун цэврийн өрөө, хувцас солих өрөө, нийтийн үйлчилгээний газрын тусгай зориулалтын үйлчилгээний өрөө, караоке, зочид буудлын өрөө, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг үзүүлэх хэвтүүлэн эмчлэх өрөө зэрэг хувь хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд илтэд халдахаар байршилд дууны, дүрсний, дуу-дүрсний бичлэгийн төхөөрөмж байршуулахыг хориглохоор заасан жишээг дурдаж болохыг тус тус тусгажээ.

Хуулийн дэлгэрэнгүй мэдээллийг эндээс авна уу.

Аж үйлдвэрийн дөрөвдүгээр хувьсгалын давлагаа салбар бүрд бүтээлч түйвээлтийг хийж байна. Ялангуяа Монголын санхүүгийн салбар, тэр дундаа хувийн хэвшлийнхэн энэ хувьсгалын үр шимийг өөрсдөө хүртээд зогсохгүй хүртээмжтэй, хурдтай, тунгалаг, ухаалаг экосистемийг бүрдүүлж, энэ хэрээр хэрэглэгчдийн авдаг санхүүгийн үйлчилгээний өртөг, үйлчлүүлэх хугацааг алхам тутамд бууруулж чадаж байна. Монголд мэндэлсэн олон финтек, цахим үйлчилгээний араас хамгийн анхны зээлийн мэдээллийн үйлчилгээ эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг хувийн хэвшлийн Бүрэн Скор компанид Монголбанкнаас олгожээ. Зээлийн мэдээллийн үйлчилгээ сайн байвал тухайн орны зээлийн эрсдэл багасаж улмаар зээлийн хүү буурдаг билээ.

“Зээлийн мэдээллийн тухай хууль” болон “Зээлийн мэдээллийн үйлчилгээ үзүүлэх тусгай зөвшөөрлийн журам”-ын дагуу зээлийн мэдээллийн үйлчилгээ үзүүлэхэд тавигдах мэргэжил, ёс зүй, технологи ба хуулийн стандарт, үйл ажиллагаа явуулах бусад бүх шаардлагуудыг бүрэн хангасан гэж үзэж Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн 2021 оны 10-р сарын 07 өдрийн A-254 тоот тушаалаар энэхүү зөвшөөрлийг анх удаа хувийн хэвшилд олгож байгаа нь төрийн тодорхой чиг үүрэг үзүүлдэг үйлчилгээг хувийн хэвшлийн этгээдээр гүйцэтгүүлэх замаар нийгэм, эдийн засгийн салбар дахь төрийн оролцоог оновчтой болгох, санхүүгийн суурь үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг сайжруулах, төсвийн үр ашгийг дээшлүүлэх тухай төрөөс баримтлах бодлого амжилттай хэрэгжиж эхэлсний илрэл гэж хэлж болно.

Бүрэн Скор Зээлийн Мэдээллийн Сан ХХК нь салбартаа арвин туршлагатай, өндөр мэргэжлийн боловсон хүчин, хүний нөөцийн багийг бүрдүүлсэн бөгөөд олон улсын дэвшилтэт техник, технологи, аргачлал, стандартын дагуу цахим орчин, программ хангамжид тулгуурлан үйл ажиллагаагаа явуулдаг үндэсний финтек компани юм. Бид цаашид салбарын өсөн нэмэгдэж буй хэрэгцээ шаардлагад нийцүүлэн, иргэд, аж ахуй нэгж, банк, санхүүгийн байгууллагуудад зээлийн оновчтой шийдвэр гаргахад шаардлагатай зээлийн мэдээллийн шинэ бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг (Credit score) илүү ухаалаг, хялбараар хүргэхээр зорин ажиллаж байна.

“Бүрэн скор ЗМС” ХХК нь 2021 оны 10-р сарын 7-ны өдөр Монголбанкнаас “зээлийн мэдээллийн үйлчилгээ үзүүлэх тусгай зөвшөөрөл”-г авч үйл ажиллагаагаа эхлүүлсэн. Энэ хугацаанд зээлийн мэдээллийн санг бүрдүүлж, зээлийн мэдээлэл, зээлдэгчийн зээлжих чадварт зэрэглэл тогтоох чиглэлээр 240 гаруй Санхүүгийн байгууллагуудтай хамтран ажилласан байна. Тус компанийг зээлийн мэдээллийн үйлчилгээ үзүүлэх бүх шаардлагуудыг бүрэн хангасан гэж үзэж Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн 2023 оны 10-р сарын 09-ны өдрийн А-187 тоот тушаалаар “Зээлийн мэдээллийн үйлчилгээ эрхлэх” тусгай зөвшөөрлийг 5 жилээр сунгаж, тусгай зөвшөөрлийн гэрчилгээгээ гардан авлаа.